Otomobil endüstrisinde büyük kriz uyarısı: Avrupa normlarının rahatlatılması talebi artıyor
Türkiye’de otomobil piyasası şu sıralar ciddi bir belirsizlik ve değişim sürecinden geçiyor. Ekonomik dalgalanmalar, yüksek enflasyon ve döviz kurlarındaki hareketlilik sektörde ciddi bir sarsıntıya neden oluyor. Bu ortamda, otomobil üreticileri ve bölgedeki sektör temsilcileri, devlet yetkililerine seslerini duyurmak ve daha rekabetçi olabilmek adına önemli taleplerde bulunuyor. Özellikle, Avrupa Birliği standartlarının daha esnek hale getirilmesi ve böylece daha uygun fiyatlı, daha erişilebilir otomobillerin üretiminin önünün açılması yönünde çağrılar yapılıyor.
Türkiye pazarında da satışlar düştü, fiyatlar arttı
2023 ve 2024 yıllarında otomobil satışlarındaki düşüş, sadece Avrupa genelinde değil, Türkiye’de de kendini gösteriyor. Hıkmetli ekonomiye rağmen, otomobillere olan talep azalmaya devam ederken, fiyatlar ise sürekli olarak yükseliyor. Bir otomobil satıcısının ifadesiyle, “Bugün küçük bir elektrikli araç 1.2 milyon lira civarında, devlet destekleriyle birlikte bu rakam 1 milyon 50 bin liraya kadar geriliyor. Ama yine de bu fiyatlar, küçük ve en ekonomik modellerin 600-700 bin liraya satıldığı dönemlerden oldukça uzak” şeklinde konuştu. Özellikle İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerde, uygun fiyatlı araçların bulmak zorlaştığı ve bütçelere uygun modellerin giderek azalmakta olduğu dikkat çekiyor. Mart 2025 itibarıyla, Türkiye’de otomobil satışları, geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık %15 oranında geriledi.
Otomotivde gerilemenin sebepleri ve çözüm önerileri
Uzmanlar, bu düşüşün birkaç temel sebeple bağlantılı olduğunu söylüyor. En önemli faktörler arasında yüksek vergi ve harçlar, kur dalgalanmaları ve maliyetlerin artması bulunuyor. Ayrıca, küresel çip ve parça tedarik sorunları, üretim zincirlerindeki aksaklıklar da ülkemizdeki otomobil pazarını olumsuz etkiliyor. Bu zor koşullarda, sektör temsilcileri hükümetten ve ilgili kurumların, Avrupa standartlarında bazı düzenlemeleri esneterek, yerli üreticilere ve tüketicilere daha uygun fiyatlı araçlar sunma imkanını sağlamalarını talep ediyor.
Fiyat artışlarının sebebi ve tüketiciye etkisi
Türkiye’de otomobil fiyatlarının sürekli artmasının birkaç nedeni var. Bunlar arasında, döviz kuru dalgalanmaları ve enflasyonun yüksek seyri yer alıyor. Ayrıca, ithal araçlara uygulanan yüksek vergiler, fiyatların yükselmesine katkı sağlıyor. Bir otomobil alıcısı ise, “Artık uygun fiyatlı bir araç almak için uzun vadeli plan yapmak gerekiyor. Yıllardır 200-300 bin lira civarında olan küçük modeller artık hayal gibi” diyor. Fiyat artışları, vatandaşların otomobil satın alma kararlarını olumsuz etkiliyor ve piyasadaki daralmayı hızlandırıyor. Bu nedenle, sektör temsilcileri, devletin ve ilgili kurumların, Avrupa standartlarını makul seviyelere çekerek, iç piyasayı hareketlendirmelerini istiyor.
Sonuç ve beklentiler
Türkiye otomotiv sektörü, önümüzdeki dönemlerde maliyetlerin ve rekabet koşullarının nasıl şekilleneceğine göre yeniden şekillenmeye devam edecek. Ancak, sektör temsilcileri, fiyatların düşürülmesi, üretimin teşvik edilmesi ve tüketicilere ulaşılabilir araçların sunulması yönünde yapılacak adımların, piyasanın yeniden canlanmasında belirleyici olacağını düşünüyor. Bu doğrultuda, devletin ve düzenleyici kurumların, Avrupa’daki gelişmeleri yakından takip ederek, yerli üretimi destekleyen ve tüketiciyi koruyan politikalar geliştirmesi büyük önem taşıyor.
