TÜRKİYE BİREBİR HAYAT SONU YASALARI VE ETİKLERİ ÜZERİNE TARTIŞMALAR PAZARTESİ GÜNÜ TBMM’de YENİDEN BAŞLIYOR. Bugün Türkiye’de, yakın birinin acılarına ortak olmak ve onun ölümüne yardım etmek yasalarca suç sayılıyor. Ancak, bu duruma karşı bazı kişiler, yüksek etik ve insanlık durumlarını göz önüne alarak hareket ediyor. İşte bu kişilerin yaşadıkları hikayeleri ve diyaloğu, Türkiye’de yeni tartışmalara zemin hazırlayan bir olay olarak anlatalım.
Hayatın Son Anlarına Dair Tartışma Yeniden TBMM’de
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde, yaklaşık iki hafta önce başlayan hayatın son dönemleriyle ilgili yasa tasarısı, 12 Mayıs Pazartesi günü yeniden gündeme geliyor. Ancak bu sefer, önceki tartışmalardan farklı olarak, “ölüm yardım hakkı” şeklinde adlandırılan bir düzenleme de teklif kapsamında yer alacak. Bu, ciddi ve tedavi edilemez hastalıkları bulunan, yaşam kalitesi ciddi şekilde düşük olan hastaların insani bir şekilde ölüme daha az acı ve sıkıntı ile yakınlar tarafından desteklenmesini amaçlayan bir hukuki düzenleme olacak. Tabii ki, karşıt görüşler de yoğun şekilde dile getiriliyor. Bu nedenle, bazı insanlar komşuları veya yakınlarını, yasal zorunluluklar ve etik kısıtlamalar nedeniyle, başka ülkelerde ölüme terk ediyor veya onları yalnız bırakmak zorunda kalıyor. Diğer yandan, Türkiye’de yaşayan bazı aileler ise, yakınlarının verilecek olan acı ve ıstıraptan kurtulması için, yasal sınırların dışına çıkarak yardım yolunu seçiyor. İşte bu durumun önemli bir örneği, İsmail Bey’in oğlu Ahmet’in içten anlatımıyla, yasa dışına çıkarak yardım ettiği hikayesi.
İsmail Bey’in yakınlarını ve ailesini temsilen, onun köyü veya şehri burada gizli kalacaktır. Çevresel ya da bölgesel detaylar açıklanmayacaktır. Burada anlatılanlar, insanın insanlık onuru ve vicdanı açısından ciddi bir sınav ve örnektir. Ahmet Bey, bu olayı anlatırken, cuma günü ziyaret ettiği ve çok iyi tanıdığı babasını, onun yazdığı mektuplarla anlatmaya başlıyor. Bu mektuplar, onun ölüm kararıyla ilgili en kişisel ve içten düşüncelerini yansıtıyor. “Geliyorum, sevgili çocuklarım. Size bir şey anlatmam gerek.” başlıklı bu mektup, Ahmet Bey’e göre, babasının en duygusal ve anlamlı ifadesini barındırıyor.
“Ölüme Dair Düşünceler”
Ahmet anlatıyor: “Babam bana ve kardeşlerime, daha önce de az ya da çok bahsettiği bir konuyu bu mektupta detaylandırdı. Bir süredir, ölümü düşünmeye başlamış, yaşlılığın getirdiği fiziki sorunlar ve ruhsal yorgunluk arasında, hayattan kopma ve huzur arayışına girmişti. Açıkça söyledi: ‘Hayat bana zorluklar çıkarıyor, artık dayanamayacak noktadayım. Bu yüzden, onun kaçınılmaz olduğunu kabullendim ve artık ölüme dönmek istiyorum.'”
“O yüzden, yaşamın bana karşı olan bu yükünden kurtulmak için, sık sık ölüm isteğimi dile getiriyorum. Bu, artık bir kaçış değil, bir özgürleşme arzusu.”
Babamın yazdığı mektup
Babası, yazdığı mektup da eklerken, ‘Hayatı daha başlamadan sonlandırmak değil, bana hayattan daha fazla ızdırap çektirmemek ve sevdiklerimi de bu yükten kurtarmak istiyorum’ diyerek, niyetini açıkça ifade ediyor. Ahmet Bey, bu noktada duygularını şöyle aktarıyor: “Babanın bu isteğini anlamak ve ona destek olmak gerçekten çok zor. Ama onun ne istediğini, veri ve etik kurallara uygun olmadan yapmak da bizim elimizde değil.”
İnsan Duyguları ve Yarını Kontrol Etmek
Babası, yaklaşık bir buçuk yıl önce, bu kararıyla ilgili önemli bir mektup gönderiyor ve ailesinin psikolojik durumu, ruh hali ve mali hazırlıklarını yapmak için zaman tanıyor. Bu süreç, onun için hem hazırlık aşaması hem de vedalaşma süreci oluyor. Mektubun içeriğinde, “Ben birkaç dost ve uzmanla görüştüm, uygun bir yöntem belirledim ve bu işlemi gizli tutmaya çalıştım.” ifadesi yer alıyor. Bu izin, onun, yasal ve etik sınırlar dışına çıkarak, ölümün sarmalından kurtulması için bir adım.
Babası, güçlü bir etken olan ve Türkiye’de yasaklanan, bazı kimyasal maddeleri arıyor. Birçok etik ve yasal zorlukla karşılaşmasına rağmen, “En etkili ve acısız yolu seçtim” diyor. Bu amaçla, karaborsadan, uluslararası karanlık pazardan özel olarak getirilen, narkotik ve ölümcül etkili bir yan etki yaratabilecek ilaçları temin ediyor. Bu ürünlerin çok pahalı olduğunu ve internet üzerinden Bitcoin ile satın alındığını belirtiyor. “İşte bu ilaçlar, gerçekten gizlenmiş ve normal hayatın içinde saklanmış gibi, sanki bir sohbet aracıymış gibi görünüyor.”
Hukuki ve Etik Güvence Arayışları
Babası ve ailesi, olası yasal sorunlara karşı, uzman avukatların rehberliğinde, çeşitli stratejiler geliştiriyor. Avukatın tavsiyesiyle, babanın ve ailesinin söz konusu ölüm planını göstermemek adına, bir nevi makyajlı bir iletişim yöntemi kullanılıyor. Bir mektupla, babanın, kendi isteği doğrultusunda ölüm kararı aldığını, bunun ailesinin onayıyla gerçekleşmesini sağlamaya çalıştığını anlatıyorlar. Bu, yasa dışı bir girişim olmasına rağmen, riskleri minimize etmek için yapılan bir strateji.
Gelişen günlerde, aile, bu süreci planlayan ve hazırlıkları tamamlayan, ruhen ve psikolojik olarak hazır olduğunu düşündükleri zaman, bir hafta sonunda, çocuklar ve kardeşler, babalarının yanına gidiyorlar. Babalarıyla birlikte, akşam yemeğinden sonra, huzur ve sakinlik içinde, ölüm kararını uygulamaya karar veriyorlar. Ahmet Bey anlatıyor: “Babam, bana ‘Görüşmelerimiz ve planlarımız tamamdır, artık zamanıdır’ dedi ve kendisi odasına geçti.”
“Babam, sevdiği ve güven duyduğu bir içecekten içtikten sonra, yanındaki ilaç şişesini aldı ve içti. Sonra, yatmaya başladı ve biz de onun yanında, sessizce bekledik.”
Ahmet
Ahmet, bu anı şöyle anlatıyor: “Babanın nefesi yavaşladı, bizler de sessizdik ve onun elini tutuyorduk. Birkaç dakika içinde, nefesi tamamen kesildi. Korkmadık ve acı hissetmedi. Bu, gerçekten huzurlu ve göz açıp kapayıncaya kadar geçen bir an oldu.” Anıları oldukça duygusal ve etkileyici. “Sonra biz de çabucak ortamı temizledik, kanıt bırakmamak adına şartlara uygun hareket ettik ve geceyi sessizce geçirdik. Ertesi sabah, olay yerini ve cesedi kontrol ettik. Hakikaten doğaüstü bir süreçti. Ama sonuç, yasal bir ölüm değildi, doğallık ve ailesel gizlilik içindeydi,” diye devam ediyor.
Vergiler ve Hukuki Sonuçlar
Doktorlar, olay yerinde yaptıkları incelemede, ölümün doğal olduğu sonucuna varıyor ve raporlarını düzenliyorlar. Ama aile, bu olayın gizliliği ve etik sınırları içinde kalmasını sağlıyor. Ahmet, “Biz, bir hikaye uydurduk, ve çoğu zaman korku ve kaygı içindeydik. Ama onun yaptığı ve bizim yaşadığımız tecrübe, insanlık adına bir ilki temsil ediyor. Çünkü, insanların beyinlerine ve vicdanlarına bu konuda bir sınır koymamalıyız.”
Üzerine düşünülmesi gereken en önemli noktalar, insanların ölüm kararını almakta özgür olduğu ve bu karara saygı gösterilmesinin etik olup olmadığıdır. Ayrıca, bu tip desteklerin, etik ve yasal alanlarda nasıl düzenlenmesi gerektiğine dair tartışmalar devam ediyor. Türkiye’de şu anki yasalara göre, yardım ederek intihara teşebbüs edenler, en fazla beş yıl hapis ve ciddi bir para cezasıyla karşı karşıya kalabiliyorlar.
